Табигать һәрвакыт үзгәреп тора. Ел фасыллары алмашынган саен табигать тә яңа киемнәрен кия. Менә хәзерге вакытта да, узенең алтын яфраклары белән, көз килеп җитте. Бу ел фасылы, башкаларыннан аеруча матур, урманнар, болыннар үзләренә генә хас бер төскә керәләр. Каеннар иң беренче булып яфракларын коя башлыйлар, ә инде аннан соң калган агачлар да, киемнәрен алыштыралар.
Кырларда комбайннар гөрелтесе ишетелә. Арыш,бодай җирләре бушап кала. Комбайнчылар басуларда көннәр буена,ялны белмичә эшлиләр.Чөнки бер эш көне ел буена туендырачак. Тиздән кырларны кара каргалар яулап ала. Аларның ерак юлга китәр өчен хәл җыясы, тукланасы бар. Алар шунда коелып калган бөртекләрне рәхәтләнеп чүплиләр, аннары, канатларын ныгытыр өчен, төркем-төркем булып очып алалар. Башка кошларда җәй аендагыча сайрамый. Алар ашыгыч ыгы-зыгыда. Тиздән алар да җылы якларга китеп, кыш беткәнен көтәчәкләр. Зәп-зәңгәр күктә җепкә тезелеп кыр үрдәкләре, торналар саубуллашып, ерак юлга кузгала.
Бакчаларда да күптәннән инде эшләр башланды, һәммәсе дә ,салкын көннәр башланганчы тырышып-тырмашып уңышларын җыялар. Бәрәңгеләрне, суганнарны ,кишерләрне алып бетергәннән соң, бакчаларга тракторлар кереп, бөтен җирләрне сөреп чыгалар. Бу әле авылларда эшләр беткәнне аңлатмый, чөнки бер эш көне ел буена тукландырырга сәләтле.
Көз, аеруча моңсу ел фасылы. Күбесенчә , ул моңсулыкны, табигатькә төсләр өсти. Кызыл, алтынсу – бу төсләр көзнең аеруча бер үзенчәлеге булып торалар. Урманнарда агачлар, болыннарда үләннәр үзләренә хас булган бер төс алалар. Тиздән салкын көннәр башланып, яңгырлар яварга тотыначак. Ә инде аннан соң, урманнарда, каенлыкларда гөмбәләр баш калкытачаклар, кешеләргә тагын бер эш өстәләчәк кенә.
Көз турында бик күп шигырьләр, җырлар язылган. Бу ел фасылы шагыйрьләргә илһам өстәп тора. Минем фикеремчә, көз көне, барлык нәрсә дә: кешеләр дә, тереклек тә, кошлар да җанланалар. Кешеләр бакчаларда эшләсәләр, тереклек-җәнлекләр кышка әзерләнәләр, үзләренә азыклар табып, аларны яшереп куялар. Әле көз килгәннән соң да, салкын көннәр булмаячак, чөнки тиздән әбиләр чуагы башлана. Менә шул вакытта инде кешеләр җылы көннәр белән рәхәтләнеп кала алачаклар.
Ә болай, көз бик матур ел фасылы, әле кайчан без шундый матурлык күрә алыр идек? Дөнья шундый төсләргә күмелгән чакта,елмаймыйча булмый. Алтынсу төсләр һәрвакыт күңелләрне генә күтәреп тора.
Пустовая Валерия
